Francuzi na Mazurach. Cel ich wizyty jest niezwykły

Na Mazurach z reguły spotkamy groby żołnierzy z okresu I wojny światowej – pochowani są tam żołnierze niemieccy i rosyjscy. Podobnie rzecz wygląda z mogiłami z czasów ostatniego światowego konfliktu. Jednak czy znajdują się tu również miejsca spoczynku żołnierzy z Francji?

28 maja br. w Węgorzewie pojawiła się niezwykła delegacja gości z Francji. Przedstawiciele francuskiego stowarzyszenia memoriałowego zajmującego się odnajdywaniem miejsc pochówku żołnierzy francuskich oraz opieką nad nimi Le Souvenir Francais, którym przewodził Doktor Jean- Daniel Destemberg.

Danielowi Destemberg towarzyszyły przedstawicielki stowarzyszenia na Polskę, Grażyna Orzelska, członek zarządu Stowarzyszenia Byłych Żołnierzy I Armii Francuskiej „Ren i Dunaj” oraz Grażyna Matkowska - przedstawicielka Souvenir Français na Polskę, a także Wojciech Gruca - radca prawny i członek organizacji. W spotkaniu uczestniczyli również Krzysztof Subocz ze Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego Ziemi Węgorzewskiej Wendrusz, Adam Kowalski (kursmazury.com) oraz Stanisław Gałecki.

- Celem wizyty było uzyskanie informacji na temat miejsc pochówku żołnierzy francuskich zlokalizowanych w rejonie Węgorzewa oraz w samym mieście. Szczególne zainteresowanie dotyczyło rzekomej mogiły dwóch pilotów myśliwskich z pułku Normandie-Niemen, która miała znajdować się na węgorzewskiej nekropolii. Kwatera została zlikwidowana w latach 90-tych ubiegłego wieku a według Stanisława Gałeckiego, który pamięta nazwiska pilotów z płyt nagrobnych, same płyty znajdowały się na cmentarzu jeszcze w roku 2005. Co się później z nimi stało? Nie wiadomo – informuje Urząd Miejski w Węgorzewie.

Goście z Francji są zainteresowani upamiętnieniem miejsc pochówku francuskich żołnierzy i jeńców wojennych, w szczególności poległych lotników pułku Normandie-Niemen, których mogiły miały znajdować się na węgorzewskim cmentarzu. Celem jest także rozwikłanie tajemnicy ich ostatnich lotów, w czym burmistrz Węgorzewa Krzysztof Kołaszewski oraz Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne Ziemi Węgorzewskiej - Wendrusz starają się pomóc.

Niezwykłe wrażenie na gościach zrobiła Izba Historyczna Stowarzyszenia Wendrusz, zwłaszcza że doktor Jean-Daniel Destemberg sam jest silnie zaangażowany w tworzenie muzeum historii wojen światowych Historial du paysan soldat w swoim rodzinnym mieście Fleuriel.

- Jeśli ktoś z czytających ten tekst ma jakiekolwiek informacje na temat wspomnianej mogiły francuskich lotników z Węgorzewa lub innych miejsc wiecznego spoczynku francuskich żołnierzy i robotników przymusowych, bardzo prosimy o kontakt. Szczególnie poszukujemy wszelkich dokumentów oraz zdjęć dotyczących grobu francuskich lotników – informuje Urząd Miejski w Węgorzewie.

Pułk Normandie-Niemen

W lutym 1942 szef sztabu Sił Lotniczych Wolnej Francji gen. Martial Valin przedstawił pomysł utworzenia francuskiej jednostki lotniczej w składzie Armii Czerwonej, która walczyłaby z Niemcami na froncie wschodnim. Idea ta pojawiła się wskutek sugestii gen. Charles’a de Gaulle’a, aby Francuzi walczyli z Niemcami na wszystkich frontach II wojny światowej. Po uzyskaniu zgody odpowiednich rządów i organów decyzyjnych uzgodniono, że francuscy piloci będą operacyjnie podlegać Sowietom, lecz będą dowodzeni przez własnych oficerów. Sprzęt wojskowy i zaopatrzenie miał dostarczyć ZSRR.

Od 14 stycznia 1945 r. francuska jednostka działała z Dopenen w Prusach Wschodnich. Szlak bojowy zakończyła 9 maja 1945 w miejscowości Świętomiejsce. Francuzi stoczyli 869 walk powietrznych, w których zestrzelili na pewno 273 niemieckie samoloty.

Na podstawie informacji UM Węgorzewo.