Historia Mazur. 110 lat temu na Mazurach miała miejsce wielka bitwa

Bitwa Zimowa została poprzedzona tzw. I Bitwą nad Wielkimi Jeziorami. Stoczona została we wrześniu 1914 roku na terenie ówczesnych Prus Wschodnich, pomiędzy wojskami niemieckiej 8 Armii a rosyjską 1 Armią. Działania był częścią ofensywnej operacji wschodniopruskiej, prowadzonej przez armię niemiecką, której celem było odrzucenie wojsk rosyjskich poza granice Prus.

Niemcy postanowili wykorzystać sukces, jaki odnieśli w sierpniu 1914 roku, pokonując Rosjan w sławnej Bitwie pod Tannenbergiem i zaatakować ciągle znajdującą się w Prusach Wschodnich I Armię Generała Paula Rennenkampfa. Dowództwo 8 Armii postanowiło uderzyć na Rennekampfa między Pregołą (Prieger) a Węgoborkiem (Angerburg, obecnie Węgorzewo) i wykonać manewr oskrzydlający od Loetzen (Giżycko) na południe, zaś prawe skrzydło armii miało osłaniać kierunek z Osowca i Augustowa.

Pozycje wyjściowe do natarcia wojska niemieckie miały zająć 7 września a początek natarcia wyznaczony został dzień później. Już drugiego dnia bitwy, czyli 9 września,  XVII Korpus niemiecki przełamał obronę rosyjską w rejonie Pozezdrze-Kruklanki. Dowództwo Frontu Północno-Zachodniego, mimo posiadania takiej możliwości, nie wzmocniło 1 Armii znajdującymi się nieopodal korpusami 10 Armii, co zmusiło Rennenkampfa do odwrotu i w efekcie opuszczenia terenu Prus.

Wskutek swojej nieudolności, za brak pomocy I Armii, która walczyła w osamotnieniu tracąc 100 000 żołnierzy, ale uniknęła mimo to rozbicia, ze stanowiska odwołany został dowódca Frontu Północno-Zachodniego, Jakow Grigorijewicz Żyliński.

Jednak już od stycznia 1915 r. Prusy Wschodnie stały się ponownie miejscem walk. Rosjanie postanowili ponownie wkroczyć do Prus Wschodnich, zakładając, że zima niweluje naturalne właściwości obronne tego terenu. Plan działań przygotował gen. Jurij Daniłow. Zadanie zdobycia Prus Wschodnich powierzono gen. Nikołajowi Ruzskiemu.

Do jednej z największych operacji wojskowych należy zaliczyć tzw. bitwę zimową na Mazurach. Plan działań przygotował gen. Jurij Daniłow. Zadanie zdobycia Prus Wschodnich powierzono gen. Nikołajowi Ruzskiemu.Plany niemieckiej kontrofensywy opracował gen. Paul von Hindemburg, który założył przyłączenie się do dotychczasowych wojsk niemieckich, ściągniętej do Prus Wschodnich nowo sformowanej 10 Armii gen. Eichhorna. Manewr ten miał oskrzydlić wojska rosyjskie i oswobodzić prowincję wschodniopruską.

W okresie poprzedzającym bitwę nad jeziorami mazurskimi, zwaną też bitwą zimową, front Giżyckiej Pozycji Polowej wraz z twierdzą "Boyen" obsadzony był przez 33 i 70 Brygadę Landwehry, wzmocnione 33 Pułkiem Fizylierów „Graf Roon“ oraz 45 Pułkiem Piechoty ze składu 4 Brygady Piechoty. Całością sił dowodził gen. Robert Kosch, dowódca I Korpusu Armijnego.

Naprzeciwko Giżycka pozycje zajmował rosyjski XXVI Korpus (84 i 64 rezerwowe dywizje piechoty) dowodzony przez gen. A. Gerngrossa. Na południe od niego na linii jezior pomiędzy Giżyckiem, a Mikołajkami znajdował się III Korpus Syberyjski (7 i 8 syberyjskie dywizje piechoty).

„Zimowa bitwa na Mazurach" miała kluczowe znaczenie dla przebiegu dalszych działań wojennych I wojny światowej na froncie wschodnim. Pokrzyżowała plany dowódców rosyjskich wojsk gen. Daniłowa i Stawki, które zakładały okrążenie i zniszczenie broniącej Prus Wschodnich 8 Armii gen Otto von Belowa, siłami 10 Armii generała Siversa uderzającej ze wschodnich Mazur oraz 12 Armii gen. Plehwe nacierającej z linii Łomża-Pułtusk.

Rosjanie planowali rozpocząć natarcie w połowie lutego 1915 r., ale von Hindenburg uderzył szybciej - 7 lutego, wyprzedzając plany Rosjan. Niemcy zaatakowali spod Pisza oraz na odcinku Gąbin-Ragneta. W wyniku walk i odcięcia części sił rosyjskich, które poddały się 21 lutego, Rosjanie ponieśli klęskę.

Ofensywa wojsk niemieckich powiodła się tylko częściowo ponieważ po pokonaniu XX Korpusu rosyjskiego została powstrzymana 22 lutego 1915 roku w wyniku kontrnatarcia wojsk rosyjskich co doprowadziło do czasowej stabilizacji frontu w tym rejonie. W związku z tym von Hindenburg postanowił 27 lutego przerwać dalsze działania.

Niemcy nie zrealizowali całego swojego planu, ale odzyskali całe Prusy Wschodnie i poważnie obniżyli morale armii rosyjskiej. Mimo ostatecznej klęski Niemiec w I wojnie światowej walki w Prusach Wschodnich były ich sukcesem.