Historia z Mazurami w tle. „Nóż w wodzie” – pierwszy polski kandydat do Oskara

„Nóż w wodzie” Romana Polańskiego – to pierwszy film polskiego reżysera, który utorował mu drogę do wielkiej kariery.

Zdjęcia do tego obrazu rozpoczęły się w lipcu 1961 roku, a jako plenery wykorzystano Giżycko, Mikołajki oraz jeziora: Mikołajskie, Kisajno, Jagodne i Śniardwy.

Dlaczego Mazury?

Kilka lat po ukończeniu Łódzkiej Szkoły Filmowej Roman Polański dostał pozwolenie na realizację debiutanckiego filmu pełnometrażowego. Ponieważ w owym czasie był zapalonym żeglarzem, który eksplorował uroki Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, wpadł na pomysł, aby umieścić tam akcję swojego filmu. Starsi koledzy Polańskiego, twórcy wybitnych filmów składających się na wysoko ceniony na świecie nurt, który okrzyknięto polską szkołą filmową, skupiali się niemal wyłącznie na opowiadaniu o okresie okupacji albo latach następujących tuż po niej.

Polański postanowił zupełnie odciąć się od tematów historycznych i opowiedzieć kameralną, współczesną historię. Zamykając trójkę bohaterów na małym jachcie na mazurskich jeziorach, na okres jednej doby uzyskał klasyczną jedność czasu i miejsca akcji. Na tamte czasy był to film zupełnie nowatorski.

Wielki sukces filmu

Historia o rywalizacji dojrzałego mężczyzny, który ma wszystko, czego w peerelu można było chcieć (piękną młodą żonę, elegancki samochód, jacht na Mazurach), z o połowę od niego młodszym chłopakiem, który wałęsa się samotnie z plecakiem po Mazurach i tytułowym nożem sprężynowym w kieszeni, na pierwszy rzut oka wydaje się zupełnie pozbawiona odniesień do polityki. Okazało się jednak, że w kraju, w którym polityka próbuje wpływać na każdy element życia obywateli, nie było to możliwe.

Film udało się jednak przemycić na Zachód, gdzie po pewnym czasie, niespodziewanie dostał nagrodę FIPRESCI na Festiwalu w Wenecji. Następnie przyszła pierwsza w historii polskiej kinematografii nominacja do Oscara. Podobno Polański Oscara przegrał tylko jednym głosem z filmem, który do dzisiaj jest uważany za jeden z najwybitniejszych filmów światowej kinematografii – "Osiem i pół" Federico Felliniego. "Nóż w wodzie", na świecie sięgnął niemal po najważniejszą możliwą nagrodę, odnosząc sukces do tej pory niespotykany.

Na podstawie programu Polskiego Radia.

Zobacz jakie jeszcze inne filmy były realizowane na Mazurach.

Co było tu „kręcone” ? Mazury w polskim i światowym kinie

Reżyserzy chętnie sięgali po plenery na Mazurach – zarówno Ci z Polski, jak i z zagranicy. Mazury były tłem filmów wielkich, które odcisnęły swoje piętno w historii kinematografii krajowej i światowej....