Tłusty Czwartek na Mazurach. Pączki jadano na słono

Nasz dzisiejszy Tłusty Czwartek na terenie Mazur wiązał się z okresem zapustów. Czas Bożego Narodzenia kończył się 6 stycznia świętem Trzech Króli. Wówczas w kościele rozpoczyna się tzw. "okres zwykły", a w kulturze karnawał, który trwa do Środy Popielcowej. Końcówkę karnawału zwyczajowo nazywa się zapustami, a poprzedza je tzw. "tłusty" czwartek. Ten „pączkowy” dzień dawnym Mazurom nie był znany. Co nie oznacza, że pączków nie jadano.

Mazurskie pączki - tłuste i na słono

Były przygotowywane w okresie zapustów, jednakże nie wyglądały jak nasze obecne. Były słone oraz zawierały kawałki tłustego mięsa, głównie skwarki. Stąd w tradycji ten dzień nazywamy właśnie tłustym, nie słodkim czwartkiem.

Na Mazurach te dni nosiły nazwę "zapust" lub "zapusty". Bawili się wtedy wszyscy mieszkańcy wsi. W domach piekli pączki i "plince", przygotowywali lepsze niż zwykle jedzenie. W karczmach zaś odbywały się tańce, organizatorkami, których były kobiety. One to wykonywały tańce o znaczeniu magicznym, na przykład z wysokimi podskokami, aby len dobrze rósł. Skoki "na len" odbywały się w ostatni wtorek karnawału, w poniedziałek zaś wykonywano je po to, aby dobrze rosły kartofle, a w niedzielę - zboże.

Kuligi obowiązkowe!

Na Mazurach uważano, że aby len rósł dobrze, należało jechać jak najdalej saniami, które ciągnęły konie najlepiej w towarzystwie źrebaka. Oprócz dźwięku dzwoneczków słychać było pieśni śpiewane przez uczestników kuligu przy akompaniamencie harmonii oraz śmiech, gdyż wszyscy byli bardzo weseli.

Zabawy odbywały się w domach. Dziewczyny przygotowywały jedzenie, a chłopcy przywozili wódkę.

Mazurskie orszaki przebierańców

Na Mazurach żywa była tradycja chodzenia orszaków przebierańców, wśród których były postacie zwierząt (niedźwiedź, koza, bocian). Zwyczaj ten jest przeżytkiem z czasów pogańskich. Była to tzw. "magia wegetatywna", czyli działania zmierzające do wymuszenia na przyrodzie obfitych plonów w nadchodzącym roku. Koza symbolizowała płodność, rozrodcze siły przyrody, bocian - siły przyrody przyjazne człowiekowi, a niedźwiedź - wrogie.

W Kalinowie zanotowano: "na zapusty chodzono z drewnianym koniem, trzeba było wykupić się owsem." Koń ten był podobny do znanego na Mazurach z okresu świąt Bożego Narodzenia "szemla". Często na tym terenie występowały grupy, w których mężczyźni byli przebrani za kobiety, a kobiety za mężczyzn. Trzydniowe zabawy kończono we wtorek o 24.00 w nocy.

Pączki na słodko tylko dla elit

W Polsce dopiero w XVI wieku zaczęto jadać pączki w słodkiej wersji – z orzeszkami laskowymi lub migdałami. Był to jednak przez bardzo długi okres czasu przysmak wyższych warstw społecznych. Na wsiach, w biedniejszych regionach nadal jadano pączki na słono. Niestety nie wiadomo skąd do naszego kraju przywędrowały pączki w słodkiej wersji. Niektórzy podają, że ten rarytas pochodzi z Wiednia.

Na koniec warto wiedzieć, że przeciętny pączek waży około 50 gramów i ma około 200 kalorii. Idealny powinien być pulchny, ale lekko zapadnięty w środku. To świadczy o tym, że ciasto ma dobrą konsystencję. Pączki robi się z drożdży, mąki i jaj. Znawcy twierdzą, że najlepiej smakują, gdy są jeszcze ciepłe.

Aby spalić jednego paczka, należy biegać przez 20 minut, jeździć na rowerze przez 54 minuty lub godzinę spacerować.

Smacznego!