To warto zobaczyć na Mazurach. Królestwo martwej sosny

Został utworzony w 1959 roku dla ochrony drzewostanu Puszczy Piskiej oraz boru mieszanego. Jego powierzchnia wynosi 103,76 ha. Chroni ponad 200-letni mieszany starodrzew oraz trzy jeziora dystroficzne wraz z torfowiskami.

Tylko na Mazurach – pływające wyspy i martwe, królewskie drzewo

Niewątpliwe największą atrakcją rezerwatu są pływające wyspy, obumarła w wieku około 300 lat sosna oraz „Dąb nad Mukrem”, 400-letni dąb im. Karola Małłka. Ma on w obwodzie pnia ponad 5 m i ciągnie się na wysokość 30 m.

Ciekawostką jest fakt, iż dąb nie został nazwany „nad mokrym” tylko „nad mukrem”. Miało to związek z tym, że mazurski pisarz, Karol Małłek, był folklorystą. 

W pobliżu dębu znajduje się wcześniej wspomniana sosna, aktualnie martwa, która zachwyca swoimi wymiarami. Jej obwód wynosi 360 centymetrów. Na terenie rezerwatu rośnie także rosiczka okrągłolistna, roślina żywiąca się owadami. W Polsce jest pospolita na torfowiskach a tych na terenie rezerwatu jest całe mnóstwo. Jest zagrożona wyginięciem, dlatego też znajduje się pod ścisłą ochroną.

W rezerwacie chronione są także trzy jeziora dystroficzne oraz torfowiska do nich przylegające. Odrywające się od nich części tworzą na jeziorkach, tzw. pływające wyspy. W runie znajdziemy wiele niesamowitych roślin, m. in. goździka piaskowego, sasankę Tekli oraz chmiel zwyczajny.

W 2022 r. silne porywy wiatrów spowodowały sporo zniszczeń w drzewostanie. Niestety sile żywiołu nie oparł się również pomnik przyrody „Królewska Sosna”, położony nad Jeziorem Mokrym. Sosna zwyczajna, w wieku ok 320 lat, wysokości 35 m i obwodzie pnia 360 cm, obumarła w 1973 roku.  Drzewo rosło w rezerwacie przyrody, przy ścieżce edukacyjnej Krutyń – Zgon.

Drewno przewróconej sosny pozostanie na miejscu w rezerwacie, gdzie będzie ulegało powolnemu rozkładowi, tworząc nowe mikrosiedlisko, dając miejsce do rozwoju grzybów, mchów i owadów saproksylicznych. Obieg materii jest nieodzownym elementem funkcjonowania ekosystemów, decydującym o trwałości procesów w nim zachodzącym.

Co warto zobaczyć w rezerwacie?

Starodrzew porasta lekko sfalowane utwory moreny czołowej, charakterystyczne dla północnej części puszczy. Drzewostan tworzy sosna zwyczajna w wieku ponad 200 lat z domieszką dębu szypułkowego i bezszypułkowego, świerka pospolitego i brzozy brodawkowatej. Bujne podszycie drzewostanu składa się z leszczyny, której towarzyszy podrost z wyżej wymienionych gatunków drzew. Runo bogate w gatunki o składzie typowym dla borów mieszanych zawiera lilię złotogłów, zawilca gajowego, jastrzębca Lachenala, przylaszczkę pospolitą.

W rezerwacie znajdują się niewielkie jeziora dystroficzne z otaczającymi zatorfieniami. Charakteryzuje je uboga makroflora ze skupieniami trzciny pospolitej i grzybieni północnych. Torfowiska mają charakter torfowisk przejściowych. Znajdują się tu grupy rzadkich roślin północnych, głównie borealnych, takich jak: bagnica torfowa, rosiczka długolistna i rosiczka okrągłolistna, przygiełka biała, turzyca bagienna, żurawina błotna. Występują tu interesujące zespoły torfowiskowe: zespół turzycy bagiennej i nitkowatej oraz przygiełki białej.

Głównym ich składnikiem poza gatunkami przewodnimi są torfowce. Tworzą one kożuch mszysty nasuwający się na powierzchnię wodną. Często powstają z niego niewielkie pływające wyspy. Oprócz zespołów torfowiskowych występują dobrze zachowane powierzchnie boru bagiennego. Buduje go sosna zwyczajna z domieszką brzozy omszonej i liczną grupą roślin torfowiskowych.

W runie występują: pierwiosnka wyniosła, goździk piaskowy, sasanka Tekli oraz pnący się po nadjeziornych olszach chmiel zwyczajny.
 

Turystyka i edukacja

Rezerwat Przyrody Królewska Sosna to doskonałe miejsce do aktywnego wypoczynku na łonie natury. Przez teren rezerwatu przebiegają liczne ścieżki dydaktyczne i szlaki turystyczne, które umożliwiają zwiedzanie i poznawanie walorów przyrodniczych tego miejsca. Dla miłośników ornitologii przygotowano specjalne platformy obserwacyjne, skąd można podziwiać ptaki w ich naturalnym środowisku.

W okolicach rezerwatu znajduje się także kilka miejsc biwakowych oraz wiat turystycznych, gdzie można odpocząć i zjeść posiłek. Dla dzieci organizowane są warsztaty edukacyjne, podczas których mogą poznać tajniki przyrody i dowiedzieć się więcej o ochronie środowiska.

jezioro Mokre

To jedno z najpiękniejszych i najgłębszych mazurskich jezior. Niezwykle malowniczo położone rynnowe jezioro na Pojezierzu Mrągowskim, które posiada pięć wysp. Akwen ten jest częścią spływu kajakowego...