Ferie artystyczne w Memuaku na Mazurach
Sztynort / Memuak - eMuzeum Środowiska i Żeglarstwa / 00:00
Chociaż mamy jeszcze okres zimowy, warto już zaplanować wiosenne i letnie wyprawy na Mazury. Jeśli brakuje Wam inspiracji do odkrywania ciekawostek o Mazurach, zawsze możecie posłuchać rad i gawęd niezastąpionego Tadeusza Sakowskiego i korzystając z jego propozycji wybrać się do miejscowości Ublik i obejrzeć zabytki miejscowości oraz dwa jeziora podzielone wysoką groblą i kamiennym tunelem.
Wieś Ublik na Mazurach powstała w 1450 r. Przed pierwszą wojną światową w 1908 r. wybudowano linię kolejową Giżycko – Orzysz (ze stacją w Ubliku), ostatni transport odjechał w 1945 r. Obecnie jedynym śladem zlikwidowanej linii kolejowej jest wysoki nasyp na przesmyku pomiędzy jeziorami Ulik Mały i Ublik Wielki.
W czasie II wojny światowej mieścił się tu luksusowy pensjonat SS (budynek zachowany). Administratorem ośrodka był Heinz Dembowski z Karolewa. W Ubliku w bardzo dobrym stanie (po konserwacji) znajduje się bogato zdobiona kaplica grobowa dawnych właścicieli majątku.
Walory turystyczne wsi opisywano na początku XX w. Jedną z atrakcji była wycieczka do oddalonej 3 km karczmy Stoczki (Stockie lub Stoczek – Stotzken). Droga wiodła starym lasem oraz aleją lipową i bukową z widokami na jezioro. Opisywana była zagroda Wyłudki (Wyludtken) położona na skraju urwiska. Był to cel wycieczek mieszkańców m.in. Giżycka (Lecu) i Orzysza, a Niemcy ten teren nazwali „Orzyską Szwajcarią”.
W lasach ublickich (Ublicker Wald), które ciągnęły się 6 km na zachód od gościńca aż do leżącej na południowym końcu jeziora Buwełno wioski Cierzpięty, rosły m.in. jodły, świerki, buki, dęby, jesiony, brzozy, osiki i graby.
Około 1800 r. został tu wybudowany pałac. Ublik stał się centrum towarzyskim Mazur. Położony w pobliżu Orzysza, gdzie znajdował się plac ćwiczeń dla wojska, przyciągał wysokiej rangi krajowych i zagranicznych gości. Korpus oficerski garnizonu rosyjskiego po drugiej stronie granicy, brał udział w polowaniach z nagonką i w polowaniach na koniach. Stałymi gośćmi byli również: rosyjski gubernator z Łomży oraz generał w Królewcu Kolmar baron von der Golt.
Co warto w Ubliku zobaczyć?
Brama cmentarna – w 1985 r., podczas pierwszej wizyty przodków rodziny, portal bramy cmentarnej był bliski zawalenia się. Groby jeszcze istniały, lecz nagrobki i krzyże zniknęły lub zostały w dużej części zniszczone. W latach 1992/1993 odbudowany został portal oraz niektóre nagrobki. Trzy rzeźby: Chrystus, św. Piotr i Paweł, które wcześniej stały w trzech otworach portalu, służyły Rosjanom po 1945 roku jako tarcze strzeleckie po czym zawaliły się. Przypuszczalnie Anton Theodor (1816-1861), podczas jednych ze swoich podróży, przywiózł te figury z południowych Niemiec lub z Włoch. Dzisiaj są odrestaurowane i znajdują się w muzeum starego ratusza w Piszu.
Dawny zespół pałacowo-parkowy z rozległą częścią gospodarczą usytuowany na wzniesieniu nad brzegami jeziora Ublik Wielki. Siedziba rozległych dóbr, do których w latach 20. XX w. należało 5 folwarków, leśniczówka, rybaczówka, 1524 ha ziemi. W majątku funkcjonowała gorzelnia, suszarnia ziemniaków, prowadzono hodowlę koni gorącokrwistych oraz bydła. W tym czasie dobra były własnością rodu Engelmann. Od lat trzydziestych do 1944 r. mieścił się tu pensjonat SS. Częściowo zachowane zabudowania założenia pochodzą z lat 1848-1917. Przebudowany pałac zatracił cechy zabytku (pozostały jedynie półwtopione pary kolumn z dawnego frontonu), zachowała się istniejąca architektonicznie oficyna pałacowa z podcieniem arkadowym. Park zachował się częściowo, gdyż na jego terenie założono boiska sportowe. Zachowała się dość dobrze część dawnych zabudowań gospodarczych. Obecnie na terenie dawnego założenia mieści się ośrodek wypoczynkowy. Niegdyś dwór ten należał do Heglowskich, w XVIII w. do Konarskich.
Dawna wiejska szkoła wraz z budynkiem gospodarczym. Szkoła, choć sprawia wrażenie o wiele starszej, najprawdopodobniej została wybudowana na początku lat 20. XX wieku. Pod względem architektonicznym budynek łączy w sobie cechy średniowiecznych zamków wznoszonych przez Krzyżaków i drewnianego budownictwa mazurskiego. Charakterystyczna czerwona licowa cegła, łuki nad oknami i wejściami oraz mozaiki ceglane pod oknami to nawiązanie do gotyku, natomiast drewniane podasze z licznymi snycerskimi ozdobami i okazałe pazdury to nawiązanie do tradycyjnego budownictwa wiejskiego. Wewnątrz zachowany oryginalny układ pomieszczeń oraz oryginalna stolarka, drewniane schody zabiegowe i wędzarnia. Budynek został wpisany do rejestru zabytków w roku 2004. Obecnie w budynkach szkolnych prowadzone jest ekologiczne gospodarstwo agroturystyczne "Stara Szkoła w Ubliku".
Jeśli zaś chodzi o dwa jeziora Ublik, które kiedyś stanowiły jeden akwen, wysoką groblę i wiele innych ciekawostek z tym związanych, koniecznie obejrzyjcie materiał filmowy z Tadeuszem Sakowskim.
Serwis mazury24.eu nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.