Historia mazurskich miast na starych zdjęciach – Olecko

Tym razem prezentujemy na dawnych, jeszcze przedwojennych zdjęciach mazurskie Olecko, stolicę tzw. Mazur Garbatych.

Jak zwykle – zapraszamy do oglądania fotografii oraz przypominamy nieco historii tego pięknego, mazurskiego miasta.

Zaczątkiem obecnego miasta był zameczek myśliwski Olecko. Akt lokacyjny dla miasta został wydany z datą 1 stycznia 1560 r. Niektórzy historycy niemieccy łączą założenie Olecka ze spotkaniem w zamku myśliwskim księcia Albrechta w 1560 r. z królem polskim, Zygmuntem Augustem. Okazją do spotkania miało być wspólne polowanie w puszczy.

Na pamiątkę spotkania postanowiono założyć dwa miasta w po obu stronach granicy – po stronie polskiej Augustów (od imienia króla), po pruskiej – Margrabowa (od tytułu księcia Albrechta).

Zniszczenia miastu przyniosły pożary w końcu XVII i na początku XVIII w., najazd tatarski w latach 1656–1657, epidemia dżumy, która w latach 1709–1711 pochłonęła na terenie ówczesnego starostwa oleckiego ok. 11 tysięcy osób (w samym Olecku ocalało zaledwie 78 osób).

W okresie wojen napoleońskich, 25 czerwca 1807 roku do Olecka wkroczyła polska dywizja pod dowództwem gen. Zajączka.

W latach 1866-1867 na miasto spadła epidemia tyfusu, która rozprzestrzeniała się szybko za sprawą klęski głodu. W 1879 roku miasto uzyskało połączenie kolejowe Gołdap-Olecko-Ełk.

Według danych pruskich w 1831 r. Polacy stanowili 84,4% mieszkańców powiatu, a według szacunków 90%. Z Oleckiem związani byli ludzie protestujący przeciwko akcji germanizacyjnej na Mazurach.

W drugiej połowie XIX wieku szybszy rozwój miasta wiązał się z budową połączeń drogowych i kolejowych. W 1879 przez Olecko poprowadzono linię Ełk–Wystruć, a w 1908 uruchomiono połączenie z Giżyckiem. Na początku wieku XX zbudowano sieć kolejek wąskotorowych, w tym stację Olecko Wąskotorowe.

Począwszy od lat 70. XIX wieku stworzono także szereg urządzeń komunalnych i usługowych: gazownię, elektrownię, wodociągi i kanalizację, rzeźnię i chłodnię. Wskutek germanizacji, już po włączeniu miasta do Niemiec (1871), u schyłku XIX w. udział Polaków w populacji powiatu spadł poniżej 50%.

Pierwszy światowy konflikt przyniósł Olecku nie tylko zniszczenia, ale również okupację rosyjską. Olecko i najbliższe okolice miasta były miejscem krwawych walk niemiecko-rosyjskich w latach 1914–1915. Plebiscyt w powiecie oleckim w 1920 roku zakończył się przytłaczającym sukcesem Niemiec. Z 28 627 oddanych w powiecie głosów jedynie dwa padły za Polską.

Dla upamiętnienia zwycięstwa odniesionego w plebiscycie i zatarcia słowiańskiego brzmienia obu historycznych nazw miasta Niemcy w 1928 nazwali je Treuburg („Wierny Gród”).

Nazwę tę w 1933 roku rozciągnięto na cały powiat, nazywany dotąd oleckim (Kreis Oletzko).

Żołnierze Armii Czerwonej na teren powiatu wkroczyli w styczniu 1945 r. W wyniku podpaleń legło w gruzach 80 % zabudowy miasta. 3 czerwca 1945 r. komendant radziecki przekazał miasto administracji polskiej. Rozpoczęto proces wysiedlania pozostałej w mieście ludności niemieckiej i przyjmowania polskich osadników.