To prawdopodobnie najstarszy istniejący budynek szkoły na Mazurach

To najstarszy, jeszcze istniejący budynek szkoły na Mazurach

Trudno jest jednoznacznie wskazać jedną najstarszą szkołę w całych Prusach Wschodnich, ponieważ zależało to od lokalnego rozwoju oświaty, który w dawnych czasach był często związany z parafiami kościelnymi. W XVI i XVII wieku w wielu miastach i wsiach powstawały szkoły elementarne, często funkcjonujące przy kościołach. Na przykład, ordynacja szkolna dla Pomorza została wydana w 1563 roku, a dla Brandenburgii w 1573 roku, co świadczy o wczesnych próbach regulowania szkolnictwa na terenie Prus.

Natomiast najstarszy, istniejący jeszcze budynek dawnej szkoły znajduje się w miejscowości Harsz. Choć dokładna data powstania pierwszej szkoły w Harszu zaginęła w pożodze I wojny światowej, wiadomo, że jej początki sięgają XVIII wieku — epoki panowania Stanisława Leszczyńskiego. To właśnie wtedy rozpoczęła się historia lokalnej edukacji, której ślady przetrwały w pamięci mieszkańców i architekturze regionu.

Obecny budynek szkolny, wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku, przez dekady służył kolejnym pokoleniom uczniów. W jego murach rozbrzmiewały dziecięce głosy, szelest zeszytów i dźwięki szkolnego dzwonka. Placówka była nie tylko miejscem nauki, ale także centrum życia społecznego — miejscem spotkań, uroczystości i lokalnych inicjatyw.

W Starej Szkole na Mazurach można zanocować

Wraz z nadejściem nowego tysiąclecia, w 2000 roku szkoła zakończyła swoją działalność edukacyjną. Jednak zamiast popaść w zapomnienie, budynek otrzymał drugie życie. Po gruntownej adaptacji stał się pensjonatem, który dziś przyciąga turystów szukających ciszy, natury i autentycznego mazurskiego klimatu.

Goście Starej Szkoły mogą nie tylko odpocząć w stylowych wnętrzach, ale także poczuć ducha miejsca, które przez lata kształtowało lokalną tożsamość. Drewniane podłogi, zachowane detale architektoniczne i otoczenie pełne zieleni tworzą atmosferę, w której historia splata się z nowoczesnością.
 

Warto też zwiedzić Harsz

Harsz to niewielka, ale niezwykle urokliwa miejscowość, idealna dla miłośników aktywnego wypoczynku, rowerowych wycieczek, kajaków i spacerów wśród mazurskich krajobrazów. Bliskość jezior, lasów i tras turystycznych sprawia, że wieś staje się coraz popularniejszym celem podróży — szczególnie dla tych, którzy cenią spokój i lokalny koloryt.

Stara Szkoła w Harszu to przykład udanej rewitalizacji obiektu zabytkowego, który zamiast popaść w ruinę, zyskał nową funkcję i znaczenie. Dla turystów to nie tylko miejsce noclegowe, ale także punkt wyjścia do odkrywania historii regionu — od dawnych tradycji edukacyjnych po współczesne inicjatywy lokalne.

Zatrzymać się w Starej Szkole to jak wziąć udział w lekcji historii — bez tablicy i kredy, ale z widokiem na jeziora, śpiewem ptaków i opowieścią zaklętą w murach. Mazury nie tylko zachwycają przyrodą, ale także potrafią opowiadać — wystarczy wsłuchać się w miejsca takie jak Harsz.

Warto dodać, że poszukując najstarszej placówki oświatowej w dawnych Prusach Wschodnich trzeba odnotować nieistniejącą już Akademię w Królewcu. Uniwersytet został założony w 1544 roku przez księcia Albrechta Hohenzollerna, za zgodą króla polskiego Zygmunta I Starego. Otworzenie uczelni było możliwe dzięki staraniom polskiego monarchy Zygmunta Augusta.

Jeśli natomiast chcemy na własne oczy zobaczyć, jak wyglądała dawna, mazurska szkoła i poczuć klimat szkolnictwa z ubiegłych lat, warto udać się do Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku. Tam zobaczymy budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku w Prusach Wschodnich, a dokładniej ze wsi Pawłowo na Mazurach. W środku zachowano oryginalne wyposażenie szkoły z początku XX wieku.